Dünya nükleer silahlardan arınsın!
Avrupa Parlamentosu 24.4.2009 tarihinde yaptığı bir oylama sonucunda, 177 oya karşı 130 oy ile 2020 yılına kadar “Nükleer Silahlardan Arınmış bir Dünya” kurulması tasarısını kabul etmişti. Bu önemli bir başarıydı çünkü bu tasarıyla Avrupa Parlamentosu’nun üye ülkeler üzerinde, Avrupa’daki nükleer silahların 2020 yılına kadar kaldırılması konusunda baskısının artacağı anlaşılmaktaydı. Burada önemli olan Avrupa Parlamentosu’nun bu konuda görünür bir lider olma iradesi göstermesiydi.
Bu tasarı daha önce Avrupa Konseyi’ne sunulmuş ve kabul edilmiş olan NPT’nin (Nükleer Silahları Sınırlandırma Anlaşması) yeniden işlerlik kazanmasını sağlayacak yasal girişimlerin bir devamı niteliğindedir.“Nükleer Silahlar Anlaşması Modeli” ve “Hiroşima-Nagasaki Protokolu” gibi iki önemli belge bu tasarının geçmesinde önemli rol pynamıştır.
Bu iki model protokol, 134 ülkeden 2.817 şehir belediye başkanının oluşturduğu, başkanlığını Hiroşima Belediye Başkanı Dr.Tadatoshi Akiba’nın yürüttüğü “Barış için Belediye Başkanları” birliğinin hazırladığı ve yürüttüğü kampanyaların başarısıdır. Bu başarı ayrıca “Nükleer Silahlardan Arınma ve Sınırlandırma için Parlamenterler” ve 2.000’in üzerinde sivil toplum örgütünün destek ve katılımı ile yürütülen “Abolition 2000 Europe” küresel network ağının başarısıdır. Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu’nun da üye olduğu bu network ve 2.000 yılından bu yana nükleer silahların sınırlandırılması ve kaldırılması için yürütülen kampanya ile sivil inisiyatiflerin, aktivizmin önemi ve etkileri somut olarak görülmektedir. Avrupa Parlamentosu’nda alınan bu karar ile dünyanın geleceği açısından sivil girişimlerin katkıları ve geleceğe yön verebilmekteki bilgi ve deneyim birikimlerinin değeri bir kez daha ortaya çıkmaktadır.
Hiroşima Barış Kültürü Vakfı danışmanı Pol D’Huyvetter’in Strasbourg Avrupa Parlamentosu’nda yapmış olduğu konuşmada açıkladığına göre; 2020 yılından önce dünya üzerinde var olduğu bilinen 25.000 nükleer başlıktan kurtulunması için herkese önemli sorumluluklar yüklenmektedir.
Dünya üzerinde 5 ülkede nükleer silah üretilmektedir. Bu ülkelerden ikisi, Fransa ve İngiltere sürekli olarak nükleer silah depolarını modernleştirmektedirler. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin çoğu NATO üyelikleri nedeniyle “NATO Nükleer Planlama Grubu” üyesi olmak durumundadırlar. Bu Grup üyeleri, “transatlantiğin güvenliği” gerekçesiyle ülke topraklarında nükleer silah bulundurmayı kabul etmişlerdir. Grup üyelerinden beş ülke, Türkiye, Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda, bugün topraklarında nükleer başlık bulundurmaktadır.
Bu arada mayıs 2010 yılında düzenlenecek olan NPT gözden geçirme toplantısına kadar tüm dünyada nükleer silahların tehlikesine dikkat çekecek, sınırlandırmayı ve 2020 yılına kadar dünyanın nükleer silahlardan arındırılmasını gerçekleştirmek üzere kampanyalar şimdiden örülmeye başlandı.
Bu genel çerçeve ışığı altında yürütülebilecek kampanya ile ilgili olarak öneriler bilgilenme/bilgilendirme, politik eylemler ve NPT izleme olarak özetlenebilir.
1. Bilgilendirme çalışmaları:
a. Koalisyon üyelerimize yürütülecek kampanyanın içeriği hakkında bilgilendirme çalışaları yapmak.Broşür çıkartmak ve dağıtmak.
b. Nükleer, biyolojik ve kimyasal silahların özellikleri ve zararları konusunda bir toplantı düzenlemek.
c. Nükleer silah ve nükleer enerji karmaşasını önlemek üzere fizikçi ve elektrik mühendislerinin katılacağı bir toplantı düzenlemek.
d. Dünya’da ve bölgede nükleer tehlikeye, nükleer silahların bulunduğu üslere dikkat çekecek, mümkünse uluslararası bir toplantı düzenlemek.
e. İşbirliği yapabileceğimiz sivil toplum örgütü ve partilerin katılacağı ve kampanya örebilmenin yollarının aranacağı bir toplantı düzenlemek.
2. Avrupa Parlamento’nun onayladığı bu tasarının getireceklerini TBMM ile paylaşmak.
3. Mayıs 2010’da düzenlenecek olan NPT güncelleme toplantısına kadar yürütülecek kampanyaları izlemerek uluslararası kampanyalarla bağlantı kurmak. NPT toplantısını izlemek ve bu toplantıda alınacak kararlar çerçevesinde gelecek politikaları buna bağlı olarak belirlemek.
Nilüfer Uğur Dalay
Küresel BAK aktivisti